Elwira Seroczyńska (1931-2004)

1

Medale igrzysk olimpijskich

1

nauczycielka wf, trener, łyżwiarka z Wilna, pierwsza mistrzyni z „elbląskiego zagłębia łyżwiarskiego” (Kazimierza Kalbarczyka), srebrna medalistka olimpijska ze Squaw Valley (1960) i mistrzyni świata z Imatry (1962).

Urodzona 1 maja 1931 (Zm 24.12.2004). w Wilnie, córka Stanisława i Heleny Monkiewicz, absolwentka Państwowego Liceum  Administracyjno-Gospodarczego w Elblągu (1951) i warszawskiej AWF (1972), gdzie otrzymała tytuł magistra wf.  Łyżwiarka szybka (160 cm, 59 kg), reprezentantka Stali Elbląg (1950-1953) i klubów warszawskich: Stali FSO (1954-1957) i Sarmaty (1957-1964), wychowanka trenera Kazimierza Kalbarczyka. Dziewczyna spod Ostrej Bramy z falą polskich repatriantów (1947) dotarła do Elbląga (16 lat), gdzie spędziła dalszą młodość (od 1953 w Warszawie). Tam przypadkowo wpadła w „łyżwiarskie sidła”. Klub Stal organizował świąteczny sportowy obóz w Zakopanem, pomyślała więc, że warto by pierwszy raz w życiu zobaczyć stolicę Tatr, spędzić ferie w górach, śpiewać kolędy pod Giewontem.

Atrakcyjny, przysłowiowy „hak” zadziałał szybko i skutecznie. Kalbarczyk (zawsze miał dobrego nosa) nie mógł się nadziwić, że Elwirka robi tak szybkie postępy na lodowym torze. W trzecim miesiącu swojej przygody z panczenami została mistrzynią Polski.Do sportu miała od razu zdecydowany stosunek: nie liczyła tytułów, rekordów i nie lubiła całej związanej z tym buchalterii. Kochała natomiast walkę, lubiła zwyciężać. Ale niebawem, we własnym klubie spotkała godną rywalkę (Helena Majcherówna), która coraz częściej stawała jej na drodze zwycięskich, lodowych rajdów. „Helenka – wspominała – jeździła inaczej niż ja, była wyższa, miała może mniej dynamiczne ruchy, jednak bardzo rytmicznie i płynnie pokonywała dystans. Zaczęła się pomiędzy nami wielka rywalizacja, która po kilku latach doprowadziła i mnie i ją do miejsca na olimpijskim podium”. Było to 21 lutego 1960 za oceanem, w amerykańskiej Squaw Valley.

Wystartowała w wyścigu na 1500 m w siódmej parze z Jeanne Omelenczuk (USA), uzyskała wynik bliski rekordowi świata (2.25,7), do którego rywalki nie mogły się zbliżyć. Wszystko się rozstrzygnęło dopiero w ostatniej parze. „Pilejczyk chciała wygrać ze mną, Skoblikowa nie wyobrażała sobie, że może przegrać z Polkami – opowiadała po latach Seroczyńska. Obie były strasznie zawzięte i dały z siebie wszystko. Skoblikowa miała rezultat lepszy od mojego, a Helena – trzeci wynik dnia”. I tak był to najszczęśliwszy moment w historii naszego łyżwiarstwa szybkiego. Ale nie najbardziej dramatyczny dla srebrnej medalistki w wyścigu na 1500 m, która zapisała we wspomnieniach: „Moje życie, z którego i tak byłam zadowolona, nabrało teraz jeszcze większych rumieńców. Przekonałam się, że jeśli czegoś bardzo się pragnie, staje się to osiągalne. Teraz po srebrze, zapragnęłam złotego medalu. Jeszcze tu, w Squaw Valley. Właśnie rozpoczynał się wyścig na 1000 metrów. Od startu biegłam jak szalona, szybko weszłam w swój rytm i jakbym nie czuła oporu powietrza, mknęłam po lodzie szybciej niż kiedykolwiek w życiu. Kiedy wjeżdżałam na ostatni wiraż, trener (Kalbarczyk) stojący tam ze stoperem histerycznie niemal krzyczał: biegniesz po złoto, biegniesz po złoto. I dosłownie w ułamek sekundy później już leżałam na torze. Dramat! Mocno operujące słońce roztopiło śniegowe bandy i wjechałam w sam środek wielkiej kałuży. Mój złoty medal leżał na tacy. Ale wręczony został komu innemu”.

Opatrzność była jednak łaskawa dla dziewczyny spod Ostrej Bramy. Dwa lata później, w fińskiej Imatrze (1962) otrzymała największą nagrodę za upór i wytrwałość – została mistrzynią świata w biegu na 500 m (zawsze najbardziej lubiła krótsze dystanse) i otrzymała wreszcie złoty medal. 26-krotna mistrzyni Polski: na 500 m (1952-1953, 1957, 1959, 1961, 1963), 1000 m (1951, 1954, 1959, 1963-1964), 1500 m (1952-1953, 1959), 3000 m (1953-1954, 1963), 5000 m (1953-1954), w wieloboju (1952-1954, 1959, 1963) i w sztafecie 4 x 1000 m (1952-1953) i 3-krotna wicemistrzyni Polski w wieloboju (1951, 1956-1957). Uczestniczka MŚ: wielobój, 1957 Imatra: 11. msc, 1959 Swierdłowsk: 10. msc, 1960 Oestersund: 11. msc, 1961 Tonsberg: 14. msc, 1962 Imatra: 9. msc (1. – 500 m, 7.-1000 m, 8.-1500 m); 1963 Karuizawa: 21. msc 17-krotna rekordzistka Polski: 500 m – 4 x (od 50.90 w 1955 do 46.80 w 1960), 1000 m – 5 x (od 1.55,00 w 1952 do 1.41,80 w 1959), 1500 m – 5 x (od 2.59,80 w 1953 do 2.25,70 w 1960), 3000 m – 1 x (6.11,10 w 1954), 5000 m – 1 x (10.35,40 w 1954), wielobój mały – 1 x (212,450 w 1959). Po nieudanym występie olimpijskim w Innsbrucku (1964) zakończyła karierę sportową i objęła funkcję trenera w warszawskim Sarmacie (wychowanka Romana Troicka).

W latach następnych (1971-1976) trenerka kadry narodowej kobiet (pierwsza niewiasta w tej roli). Jej podopieczne (m. in. Elwira Rysiówna, Stanisława Pietruszczak, Janina Korowicka, Ewa Malewicka, Wanda Król) wprawdzie zmniejszyły dystans do światowej czołówki, ale w najważniejszej imprezie – zimowych igrzyskach w  Innsbrucku (1976), laurów nie zdobyły i trenerka musiała odejść. Wróciła do Sarmaty, a później pracowała w klubie na Stegnach. Od 1985 szef wyszkolenia w Polskim Związku Badmintona. Zasłużona Mistrzyni Sportu odznaczona m. in. srebrnym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe i Krzyżem Kawalerskim OOP. Zasłużona Działaczka Kultury Fizycznej, m. in. członek zarządu PKOl, przewodnicząca Centralnego Klubu Olimpijczyka PKOl, sekretarz Towarzystwa Olimpijczyków Polskich. Mężatka (od 1955 z łyżwiarzem z Elbląga Jackiem Seroczyńskim), aktualnie rozwiedziona, ma syna Dariusza (1958), absolwenta Wydziału Inżynierii Lądowej PW, który od wielu lat odnosi sukcesy zawodowe w Londynie.

Zmarła 24 grudnia 2004 roku w Londynie.

*1960 Squaw Valley: łyżwiarstwo szybkie, 500 m – 6. na 23 start. z czasem 46.8 (zw. H. Haase, ORO/NRD – 45.9); 1000 m – nie ukończyła konk. na skutek upadku (zw. K. Gusiewa, ZSRR – 1.34,1); 1500 m – 2. na 23 start. z czasem 2.25,7, zdobywając srebrny medal (zw. L. Skoblikowa, ZSRR – 2.25,2); 3000 m – 7. na 20 start. z czasem 5.27,3 (zw. L. Skoblikowa, ZSRR – 5.14,3).

*1964 Innsbruck: łyżwiarstwo szybkie, 500 m – 16-17. na 28 start. z czasem 48.8 (zw. L. Skoblikowa, ZSRR – 45.0); 1000 m – 22. na 27 start. z czasem 1.42,1 (zw. L. Skoblikowa, ZSRR – 1.33,2); 1500 m – 26. na 30 start. z czasem 2:39.3 (zw. L. Skoblikowa, ZSRR – 2.22,6).

Bibl.: Głuszek, Leksykon 1999, s. 317; Pawlak, Olimpijczycy, s. 225; MES, t. 2, s. 391; Porada, Igrzyska, s. 847, 858; Iskier przewodnik, s. 376; Tajner, Legendy, s. 129-133; Zieleśkiewicz, Encyklopedia, s. 171, 316, 329- 331, 333; Łyżwiarski jubileusz, s. 92-96, 274; Duński, Od Paryża, s. 783-784; Wywiad środowiskowy.